Big Mac Endeksi nedir?
Merkez Bankası’nın eski başekonomisti Hakan Kara’nın Türkiye’deki Big Mac fiyatlarını dünya ortalamasıyla kıyaslaması, ülkedeki gıda enflasyonuna dair yeni bir tartışma yarattı.
Kara’nın bazı takipçileri, Big Mac’in 150 liraya satıldığını belirtti. McDonald’s’ın web sitesi incelendiğinde de burgerin 150 ila 155 liraya (5 dolar) satılması dikkat çekti. Kara bunun üzerine yaptığı yeni hesapta, Big Mac’in fiyatının iki yılda dolar bazında yüzde 150 arttığını ifade etti.
Kara şunları yazdı: “Big Mac fiyatı 180 değil 155 TL diye birkaç kişi uyardı. Daha detaylı baktım. Gerçekten de oturduğunuz yere bağlı olarak değişiyor. 155 TL’yi esas alırsak son 2 yıl içinde dolar bazlı artışı %200 değil %150 civarında oluyor. Buna göre TL yine değerli ama abartılı düzeyde değil.”
Big Mac Endeksi nedir?
Dünyanın hemen her ülkesinde restoranları bulunan McDonald’s’ın en favori sandviçi Big Mac, döviz kurunun asıl değerini belirlemek için kullanılıyor.
The Economist dergisi tarafından kullanılan endeks, aynı standartlarda satılan Big Mac’in ABD Doları cinsinden değerini yerel para birimiyle ölçüyor.
Bir banka, endeksi nasıl değerlendirmek gerektiğini şöyle anlatıyor: “Endeks hesaplanırken Big Mac fiyatları ülkelerin kendi para birimleri cinsinden birbirine oranlanır. Örneğin ABD’de 5 USD olan Big Mac fiyatı, Türkiye’de 75 TL ise bu durum arada 15 kat fark olduğuna işaret eder. Elde edilen fiyat oranı güncel USD/TL döviz kuru ile kıyaslandığında, kur değerinin olması gerekenden daha yüksek veya düşük seviyede olup olmadığı sonucuna varılabilir.”
En pahalı Big Mac hangi ülkede?
Kara’nın hesaplamalarına göre dünyada Big Mac’in ortalama satış fiyatı 4,5 dolardan biraz daha az miktara denk geliyor. Türkiye, 5 dolarlık satış fiyatıyla dünya ortalamasından yaklaşık yüzde 15 daha pahalı.
Statista’nın son kez yaz aylarında güncellediği verilerine göre en pahalı Big Mac, 7,5 dolara İsviçre’de satılıyor. Bu da yerel parayla 6,5 İsviçre Frangı’na denk geliyor. Avro Bölgesi’nde ortalama 5,8 dolara satılan Big Mac dünyada ne ucuz Tayvan’da satılıyor. Bu da ortalama 2,4 dolar.
Asgari ücretle kaç Big Mac alınabilir?
Türkiye’de 17 bin 2 liralık (561 dolar) asgari ücretle 112 adet Big Mac alınırken, İsviçre’de bu sayı 578’e kadar yükseliyor.
Kaynak:Dünya Gazetesi